Αυτή είναι η χώρα που δεν είναι Χριστιανική αλλά γιορτάζει λαμπερά Χριστούγεννα
Η κουβέντα για το στολισμό των πόλεων και για την εμπορευματοποίηση των Χριστουγέννων δεν είναι καινουργια. Μπορεί τα δύο θέματα να φαίνονται ασύνδετα μεταξύ τους, αλλά δεν είναι. Τι είναι τελικά, στις μέρες μας, τα Χριστούγεννα στο δυτικό κόσμο; Ίσως για να απαντηθεί αυτό, θα οφελούσε να ρίχναμε μια ματια στη μακρινή -χιλιομετρικά και όχι μόνο- Ιαπωνία.
Αν ρίξει κανείς μια ματιά στις φωτογραφίες που έρχονται από τα διεθνή πρακτορεία, αναμφίβολα οι χριστουγεννιάτικοι στολισμοί στις πόλεις της Ιαπωνίας είναι μακράν μπροστά σε σχέση με οτιδήποτε σκαρφίζονται οι χριστιανικές χώρες. Οι Ιάπωνες λατρεύουν τα Χριστούγεννα, τα οποία αποκαλούν με το αγγλικό τους όνομα (Κουρισιμάς), κι ας μην είναι καν Χριστιανοί. Για την ακρίβεια, στη χώρα του Ανατέλοντος Ηλίου, λιγότερο από 5% είναι Χριστιανοί, κι απ’ αυτούς δεν ασκούν όλοι την πίστη.
Παρόλα αυτά, οι πόλεις της Ιαπωνίας μετατρέπονται σε ατελείωτες θάλασσες από LED φωτάκια το Δεκέμβρη και ενώ η 25η Δεκεμβρίου δεν είναι αργία (δεν έχει κανένα λόγο να είναι), τα περισσότερα σχολεία είναι κλειστά. Πέριξ των Χριστουγέννων, οι Ιάπωνες επιδίδονται σε μαραθώνιους shopping, όπως εξάλλου κι εμείς και ενώ τα καταστήματα είναι κλειστά στις 23 που είναι τα γενέθλια του Αυτοκράτορα, ανήμερα τα Χριστούγεννα είναι ορθάνοιχτα και κάνουν χρυσές δουλειές.
Τι είναι, λοιπόν, τα Χριστούγεννα για τους Ιάπωνες;
Μια μέρα, μια γιορτή, μια περίοδος αφιερωμένη στη χαρά. Κάτι που εκφράζεται και από το αγαπημένο τους τραγούδι για τη συγκεκριμένη μέρα, που δεν είναι Μαράϊα Κάρεϊ ή Τζορτζ Μάικλ, αλλά Μπετόβεν και πιο συγκεκριμένα η Ωδή στη Χαρά, από την 9η Συμφωνία. Το κομμάτι είναι τόσο δημοφιλές που το αποκαλούν απλώς “το 9”. Η προέλευση αυτής της συμπάθειας των Ιαπώνων προς το Γερμανό συνθέτη αγνοείται, αν και πιστεύεται ότι το κομμάτι πρωτοτραγουδήθηκε κατά τη διάρκεια του ΑΠΠ, από Γερμανούς στρατιώτες, αιχμαλώτους πολέμου και έκτοτε η δημοφιλία του εξαπλώθηκε.
Πέρα από αυτό, οι παράξενες συνήθειες των Ιαπώνων για τα Χριστουγεννα περιλαμβάνουν την κατανάλωση τηγανητού κοτόπουλου με τους τόνους και ειδικότερα Kentucky Fried Chicken, το οποίο ντύνει τα γεύματά του με πολύ ταιριαστό τρόπο για την περίσταση, σα μικρά δώρα. Ο Άγιος Βασίλης λένεται Santa San (τι άλλο;), πάει κι έρχεται κουβαλώντας δώρα, ενώ θεωρείται απαραίτητο για τους ερωτευμένους να ανταλλάσουν δώρα μεταξύ τους -πολύ συχνά και λούτρινα αρκουδάκια- δίνοντας και μια πινελιά από Άγιο Βαλεντίνο σε όλο αυτό το ξενόφερτο μελέ.
Πώς ξεκινησε όλο αυτό;
Ο πρώτος καταγεγραμμένος εορτασμός Χριστουγέννων στην Ιαπωνία έγινε το 1552 στο Yamaguchi από Ιησουίτες ιεραπόστολους. Πολλοί, όμως, υποστηρίζουν ότι ανεπίσημοι εορτασμοί είχαν αρχίσει ήδη από το 1549, όταν έφτασε στην Ιαπωνία ο Άγιος Φραγκίσκος.
Το 1612 ο Χριστιανισμός απαγορεύτηκε στη χώρα, και βέβαια μαζί και ο εορτασμός των Χριστουγέννων. Παρ’όλα αυτά οι Kakure Kirishitan (κρυπτο-χριστιανοί) συνέχισαν κρυφά τη λατρεία για 250 χρόνια, μέχρι να μπορέσει να επανέλθει και ανοιχτά, την περίοδο Meiji, με φανερή πλέον την αμερικάνικη επιρροή. Κατά το ΒΠΠ απαγορεύτηκαν κάθε είδους εορτασμοί αμερικάνικης προέλευσης. Όμως, από το 1960 και μετά, ο εορτασμός των Χριστουγέννων επανήλθε δριμύτερος.
Το πιο ακριβό δέντρο της ιστορίας
Την παράδοση του στολισμού του χριστουγεννιάτικου δέντρου την πήγαν επίσης στην Ιαπωνία οι χριστιανοί ιεραπόστολοι. Tα αρχικά στολίδια των Ιαπώνων ήταν παραδοσιακά. Χάρτινα ζωάκια και οριγκάμι. Μετά από λίγα χρόνια, ωστόσο, η Ιαπωνία άρχισε να παράγει (και) χριστουγεννιάτικα στολίδια για το δυτικό κόσμο. Τα λαμπάκια άρχισαν από το 1920 να γίνονται μονοπώλιο της Ιαπωνίας όπως και τα στολίδια, πριν μπει στο παιχνίδι η Κίνα και τους εξαφανίσει όλους σε επίπεδο παραγωγής τέτοιων ειδών. Κάπως έτσι τα παραδοσιακά στολίδια των Γιαπωνέζων αντικαταστάθηκαν με τα σημερινά.
Η Ιαπωνία κατέχει το ρεκόρ του πιο ακριβού δέντρου στον κόσμο. Το 2011 στολίστηκε στο κοσμηματοπωλείο Τανάκα ένα δέντρα ύψους 2,4 μέτρων με 12 κιλά χρυσό. Η αξία του ξεπερνούσε τα 2 εκατομμύρια δολάρια.
Πρωτόκολλο και στα δώρα
Λαός των κανόνων και του πρωτόκολλου οι Ιάπωνες, δεν θα μπορούσαν να κάνουν αλλιώς και τα Χριστούγεννα. Έτσι, η αξία των δώρων είναι ευθέως ανάλογη με το πρόσωπο στο οποίο απευθύνονται.
Στις οικογένειες δώρα δίνουν μόνο οι γονείς στα παιδιά και όχι το αντίστροφο. Παράλληλα υπάρχουν και τα πιο δεσμευτικά δώρα, τα Oseibo, τα οποία ανταλλάσσονται μεταξύ επιχειρήσεων, αφεντικών, καθηγητών κ.α. Είναι συνήθως αναλώσιμα και η τιμή τους χαμηλή. Αυτό γίνεται για το “on” και “giri” (υποχρέωση και αμοιβαιότητα), έτσι ώστε ο δωρολήπτης να μπορέσει να ανταποδώσει κάτι αντίστοιχο.
Διαφέρουμε τελικά τόσο πολύ;
Εξαρτάται πώς το βλέπει κανείς. Όχι, δεν τρώμε τηγανητό κοτόπουλο, αλλά η γαλοπούλα είναι πιο σημαντική από τη Χριστουγεννιάτικη λειτουργία. Τα μαγαζιά τα σαρώνουμε αλύπητα πριν και μετά, ο στολισμός μάς ενδιαφέρει πιο πολύ από το πνεύμα της γιορτής και ενώ τα εμπορικά κέντρα είναι γεμάτα, οι εκκλησίες είναι άδειες.
Υπό μία έννοια, λοιπόν, ίσως τα Χριστούγεννα, να είμαστε τελικά όλοι Ιάπωνες.
ΠΗΓΗ: CNN
