Ο Σταυρός του Νότου, η Ρόζα και όλα όσα μας έκανε να τραγουδάμε ο Θάνος που έφυγε!
Πολλοί είναι εκείνοι που το βράδυ του Σαββάτου, αλλά και το πρωί της Κυριακής όταν έμαθαν τον θάνατο το Θάνου Μικρούτσικου, έβαλαν να παίζει ο Σταυρός του Νότου, το πιο γνωστό ίσως έργο του μεγάλου συνθέτη!
ΔΙΑΒΑΣΕ ΑΚΟΜΑ: Αυτές είναι οι ταινίες που ψάξαμε περισσότερο στη Google το 2019
Ένας ακόμα από τους μεγάλους της εθνικής μας μουσικής σκηνής έφυγε και αποτελεί πλέον ιστορία. Έφυγε αφήνοντας πίσω του μια τεράστια μουσική παρακαταθήκη σε μια ελληνική σύγχρονη μουσική σκηνή που μέρα με τη μέρα τελματώνει! Αφήνοντας πίσω του κομμάτια που χτυπούν στη καρδιά των περισσότερων από μας!
Πολλοί ήταν εκείνοι που έκλαψαν όταν έμαθαν τα στενάχωρα νέα κυρίως εκείνοι που βίωσαν τις εποχές μέσα από τα τραγούδια του, αλλά και πολύ νεώτεροι που απλώς τους συνεπήρε ο Σταυρός του Νότου, ένα από τα μεγαλύτερα και πιο γνωστά έργα του Μικρουτσικου και όχι μόνο.
Το έργο του μεγάλου Θάνου Μικρούτσικου, είναι σπουδαίο. Έχει προσφέρει στο ελληνικό τραγούδι μουσικές και κομμάτια-διαμάντια που ακούγονται και θα ακούγονται από όλες τις γενιές.
Ποιος θα ξεχάσει τη Ρόζα που λίγο έλειψε να μην βγει ποτέ στον «αέρα». Την Ρόζα που όμως χρόνια μετά τη δημιουργία της ερμηνεύτηκε από τον αξέχαστο Δημήτρη Μητροπάνο!
Ο κύριος όγκος του έργου του για τον οποίο θα τον θυμόμαστε, φέρει το αποτύπωμα της λογιοσύνης, της σοβαρής μουσικής παιδείας, της βαθιάς καλλιέργειας. Στα βιογραφικά του συνήθως γίνεται αναφορά στην Καντάτα για τη Μακρόνησο με τις προφανείς επιρροές από την ατονικότητα και το μουσικό μοντερνισμό του 20ου αιώνα.
Όταν κυκλοφόρησε, ο Σταυρός του Νότου σε ποίηση Νίκου Καβαδία, αποτέλεσε τομή για τα καλλιτεχνικά πράγματα. Ο Καββαδίας θεωρούταν «ποιητής των ναυτικών», ενώ οι κριτικοί αρχικά έθαψαν το έργο. Σήμερα θεωρείται ένα από τα αριστουργήματα της ελληνικής μουσικής. Το έργο σε ερμηνεία Γιάννη Κούτα, Αιμιλίας Σαρρή και Βασίλη Παπακωνσταντίνου, μόνο στο You Tube έχει περισσότερες από 1,5 εκ. προβολές. Τότε από τα 10.000 αντίτυπα, πήγε στα 400.000. Όπως αναφέρει η Αφροδίτη Τζιατζή στην Εφημερίδα των Συντακτών: «Ο Μικρούτσικος δεν ακολούθησε το κυρίαρχο γούστο των πρώτων χρόνων της μεταπολίτευσης: σφυρηλάτησε τις μουσικές (και ποιητικές) προτιμήσεις αν όχι όλης της νεολαίας, τουλάχιστον του πιο ανήσυχου κομματιού της». Η παρατήρηση της Τζιατζή μας θυμίζει την κλασική ατάκα του Μαρσέλ Προυστ ότι το «αριστούργημα δημιουργεί την ευαισθησία που είναι αναγκαία για να γίνει κατανοητό».
Δεν μπορεί όμως να μιλάς για τον Θάνο Μικρούτσικο αν δεν μιλήσεις για την Αριστερά. Γιατί είχε ταυτίσει τη ζωή και το έργο του με την Αριστερά, κατά κύριο λόγο την κομμουνιστική εκδοχή της.
Συνήθως στην Ελλάδα αριστερός θεωρείται όποιος πιστεύει γενικά στην κοινωνική δικαιοσύνη και αναφέρεται στην ΕΑΜική παράδοση. Αριστερός καλλιτέχνης δε συνήθως θεωρείται όποιος καλλιτέχνης συνδέεται με κάποιο κόμμα της Αριστεράς κι έχει αριστερό κοινό.
Ο Θάνος Μικρούτσικος έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 72 ετών μετά από πολυετή μάχη με τον καρκίνο. Νοσηλευόταν στο νοσοκομείο Metropolitan και πέθανε λόγω καρδιοαναπνευστικής ανακοπής.
Γεννήθηκε στις 13 Απριλίου 1947 στην Πάτρα. Ο Θάνος Μικρούτσικος ξεκίνησε τις μουσικές σπουδές του σε μικρή ηλικία στη Φιλαρμονική Εταιρεία Πατρών και στο Ελληνικό Ωδείο (πιάνο, θεωρία, αρμονία). Ακολούθησαν οι σπουδές και η αποφοίτησή του από το μαθηματικό τμήμα του Πανεπιστημίου Αθηνών, ενώ παράλληλα μελέτησε αρμονία, αντίστιξη, φούγκα και σύνθεση με τον καθηγητή-συνθέτη Γ.Α. Παπαϊωάννου.
Άρχισε να συνθέτει στα τέλη της δεκαετίας του 1960, αλλά επίσημα εμφανίστηκε το 1975, με το δίσκο «Πολιτικά τραγούδια». Συνέχισε την πορεία του ως στρατευμένος δημιουργός μελοποιώντας Γιάννη Ρίτσο, Βλαντίμιρ Μαγιακόφσκι, Μάνο Ελευθερίου, Μπέρτολτ Μπρεχτ και άλλους. Οι δίσκοι του «Καντάτα για τη Μακρόνησο», «Φουέντε Οβεχούνα», «Τροπάρια για Φονιάδες», «Μουσική πράξη στον Μπρεχτ», είναι χαρακτηριστικοί του ριζοσπαστικού κλίματος των πρώτων μεταπολιτευτικών χρόνων. Ειδικά η «Καντάτα για τη Μακρόνησο», έργο πρωτοποριακό για την εποχή του, όπου ο συνθέτης πειραματίζεται πάνω στην ατονική μουσική, γνώρισε διακρίσεις σε διεθνή φεστιβάλ και συνοδεύτηκε από την ερμηνεία της Μαρίας Δημητριάδη.
Στη συνέχεια, με τον δίσκο «Σταυρός Του Νότου», σε ποίηση Νίκου Καββαδία, ανοίχτηκε σε ευρύτερη τραγουδιστική θεματική, υπηρετώντας παράλληλα το θέατρο, καθώς και την ηλεκτρονική και ατονική μουσική. Με την ίδια αγάπη πάντα για τον έμμετρο λόγο συνεχίζει να μελοποιεί Γιάννη Ρίτσο, Άλκη Αλκαίο, Κώστα Τριπολίτη, Φρανσουά Βιγιόν, Κωνσταντίνο Καβάφη και άλλους. Ακόμα, έχει παρουσιάσει την όπερα «Ελένη» και έχει μελοποιήσει παραμύθια.
Συνεργάστηκε με κορυφαίες ερμηνεύτριες όπως η Μαρία Δημητριάδη, η Χάρις Αλεξίου και η Ιταλίδα Μίλβα, αλλά και μεγάλους ερμηνευτές όπως ο Μανώλης Μητσιάς, Δημήτρης Μητροπάνος, Βασίλης Παπακωνσταντίνου, Χρήστος Θηβαίος, Γιάννης Κούτρας και πολλούς ακόμα.
Ασχολήθηκε με όλα σχεδόν τα είδη της μουσικής. Έχει γράψει όπερες, συμφωνική μουσική, μουσική δωματίου, μουσική για το θέατρο και τον κινηματογράφο, πειραματική μουσική. Παράλληλα ένα μεγάλο μέρος της δουλειάς του κινείται στο χώρο του έντεχνου ελληνικού τραγουδιού με εκατοντάδες τραγούδια σε στίχους Ελλήνων και ξένων ποιητών.
Έχει συνεργαστεί με πολλούς Έλληνες και ξένους σκηνοθέτες γράφοντας μουσική για δεκάδες θεατρικά έργα, τα οποία έχουν παρουσιαστεί σε ολόκληρο τον κόσμο (Ελλάδα, Βέλγιο, Γαλλία, Αγγλία, Ιταλία, Η.Π.Α., Ελβετία, Γερμανία, Ρουμανία, Αυστραλία κ.α.). Επίσης, έχει σκηνοθετήσει τρία έργα στο χώρο του μουσικού θεάτρου.
Έχει λάβει αξιοπρεπή αναγνώριση του έργου του στο εξωτερικό. Κατά τη διάρκεια της καριέρας του έχει δώσει εκατοντάδες συναυλίες στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Έχει συμμετάσχει ή έχουν παιχτεί έργα του σε πολλά διεθνή φεστιβάλ μουσικής (Λονδίνο, Γλασκόβη, Εδιμβούργο, Παρίσι, Λίλλη, Λυών, Ρενς, Μονπελιέ, Βρυξέλλες, Λιέγη, Γενεύη, Λοζάννη, Βαρκελώνη, Μαδρίτη, Βερόνα, Φλωρεντία, Βερολίνο, Δρέσδη, Λειψία, Βιέννη, Κωνσταντινούπολη, Βουδαπέστη, Βουκουρέστι, Κωστάντζα, Νόργουιτς, Λουϊζιάνα, Σικάγο, Χονγκ Κόνγκ, Μπουρζ, Μιλάνο, Λισσαβόνα, Άγκυρα, Μοντεβίδεο, Μπουένος Άιρες, Σάο Πάολο, Κάιρο κ.α.)
Το 2002 τιμήθηκε για τη μουσική του στο θέατρο με το βραβείο «Δημήτρης Μητρόπουλος» από το Κέντρο Μελέτης και Έρευνας του Ελληνικού Θεάτρου (Θεατρικό Μουσείο).
