Όταν η καρδιά προδίδει υγιείς αθλητές – Μάθε πώς να προστατευτείς
Το περιστατικό στο Euro 2020 με τον ποδοσφαιριστή να σωριάζεται στο γήπεδο προδομένος από την καρδιά του, δεν είναι το μοναδικό στον παγκόσμιο αθλητικό χώρο.
Αθλητές διαφόρων αθλημάτων σε διάφορες κατηγορίες σε όλα τα αθλήματα έχουν προδοθεί από την καρδιά τους και έχουν χάσει τη ζωή τους, με τους πιο τυχερούς να επιζούν και αφήνοντας πίσω τον αθλητισμό!
ΔΙΑΒΑΣΕ ΑΚΟΜΑ: Τα μεγάλα λάθη που κάνεις όταν τρως τη σαλάτα ως κυρίως γεύμα
Η καρδιά είναι ίσως ο πιο κύριος μυς του σώματος μας καθώς τροφοδοτεί τη λειτουργία του οργανισμού, είναι όμως από τους πιο απρόβλεπτους.
Πως μπορεί να προστατευτεί ο κάθε αθλητής από δυσλειτουργία της καρδιάς του; Ο καρδιολόγος Δημήτρης Μενδρινός Δημήτριος, εξηγεί στο άρθρο του:
Είναι σύνηθες να θεωρείται πως τα καρδιαγγειακά νοσήματα εκδηλώνονται από τη μέση ηλικία και έπειτα. Βάσει φυσικής εξέλιξης είναι δεδομένο πως ο μεγάλος όγκος νοσημάτων καρδιάς θα εκδηλωθεί με το πέρας των χρόνων, εφόσον αναφερόμαστε όμως σε καταστάσεις όπως η στεφανιαία νόσος-βαλβιδοπάθειες-καρδιακή ανεπάρκεια. Αυτό που πρέπει να γίνει γνωστό είναι πως υπάρχουν αρκετές παθήσεις της καρδιάς κληρονομικές ή προερχόμενες από γενετικές ανωμαλίες, οι οποίες εκδηλώνονται σε νεαρή ηλικία και μπορεί να είναι υπεύθυνες για την πρόκληση αιφνιδίου καρδιακού θανάτου.
Σκοπός της καρδιολογικής κοινότητας είναι να ελέγχει ομάδες νέων όπως είναι οι αθλητές, για συγγενή καρδιολογικά νοσήματα ώστε να προληφθούν ατυχή περιστατικά κατά τη διάρκεια σωματικής καταπόνησης. Πρόσφατη έρευνα έδειξε ότι κάθε μήνα υπάρχουν 2-3 περιστατικά αιφνιδίου θανάτου στους νέους και 1/80.000 νέους το έτος. Κοινή συχνή πρώτη εκδήλωση των νοσημάτων καρδιάς στους νέους είναι ο αιφνίδιος καρδιακός θάνατος. Θεωρούμε λοιπόν σωστό όλοι οι νέοι που ασχολούνται σε υψηλό επίπεδο με τον αθλητισμό να έχουν κάνει πλήρη καρδιολογικό έλεγχο με κλινική εξέταση, ηλεκτροκαρδιογράφημα και υπέρηχο-triplex καρδιάς εφόσον απαιτείται. Κάθε καρδιολόγος θα πρέπει να είναι υποψιασμένος σε παιδιά που αναφέρουν συμπτώματα ύποπτα για καρδιοπάθειες όπως τα συγκοπτικά (λιποθυμικά) επεισόδια, εύκολη κόπωση, δύσπνοια ή πόνος καθώς και κυάνωση κατά την κόπωση.
Τα κύρια αίτια νεανικού θανάτου είναι 1) μυοκαρδιοπάθειες (υπερτροφική, διατατική, ARVC) με πρώτη την υπερτροφική που αποτελεί και την πιο συχνή αιτία θανάτου σε ποσοστό >50% στους νέους, 2) ηλεκτρικές διαταραχές (long QT, short QT, Brugada, προδιέγερση, αρρυθμίες), 3) συγγενείς ανωμαλίες των στεφανιαιων αγγείων, 4) σύνδρομο marfan, 5) αθηρωματική νόσος, 6) μυοκαρδίτιδα και 7) στένωση του ισθμού της αορτής.
Το πρώτο βήμα στην εξέταση ενός ασθενούς είναι η κλινική εξέταση. Μέλημά μας είναι κατά την ακρόαση να μην υπάρχουν παθολογικά ευρήματα όπως κάποιο φύσημα ενδεικτικό βλαβιδοπάθειας, ήχος τριβής σε περικαρδίτιτδες ή πρόσθετοι τόνοι (S3S4) ενδεικτικοί μυοκαρδιοπάθειας. Στο δεύτερο βήμα που είναι το ηλεκτροκαρδιογράφημα υπάρχουν πολλά ευρήματα που αποκλίνουν από το φυσιολογικό αλλά τα οποία δεν θα πρέπει να προκαλούν ανησυχία στον κλινικό ιατρό και κατ’επέκταση στους γονείς των παιδιών. Χρήσιμα είναι τα κριτήρια Seattle που έχουν θεσπιστεί γι’αυτές τις περιπτώσεις. Σύμφωνα με τα κριτήρια αυτά ένα καρδιογράφημα είναι πάντα παθολογικό σε έναν νέο όταν: 1) εμφανίζει (-) Τ επάρματα στις κατώτερες-πλάγιες απαγωγές που μπορεί να υποδηλώνει υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια ή στις απαγωγές V1-V3, II,III, aVF ενδεικτικό ARVC (Naxos disease- αρρυθμιογόνος δυσπλασία δεξιάς κοιλίας) με συνοδό κύμα ε’. 2) σε κατάσπαση του ST, 3) σε παθολογικό q >3mm ή >40msec, 4) L’BBB, 5) QRS>140msec, 6) άξονας -30ο έως -90 ο, 7) διάταση αριστερού κόλπου, 8) υπερτροφία δεξιάς κοιλίας, 9) πρώιμες έκτακτες κοιλιακές συστολές >2 σε 10sec, 10) κοιλιακές αρρυθμίες. Όλα τα υπόλοιπα ευρήματα στο καρδιογράφημα μπορούν να δικαιολογηθούν σε αθλητή υψηλού επιπέδου που ασκείται όμως εντατικά κατά τη διάρκεια της εβδομάδος. Ακόμη και διαταραχές κολποκοιλιακής αγωγής όπως 1ου και 2ου βαθμού (Wenckenbach) κολποκοιλιακός αποκλεισμός θα μπορούσε να εξηγηθεί σε κάποιον αθλητή από την υπέρμετρη δραστηριότητα του παρασυμπαθητικού νευρικού συστήματος. Σε αθλητή που υπάρχει κάποιο ύποπτο εύρημα είναι επιβεβλημένο να προχωρήσουμε σε υπέρηχο καρδιάς ώστε να είμαστε σε θέση να αποκλείσουμε δομικές παθήσεις της καρδιάς (βαλβιδοπάθειες-μυοκαρδιοπάθειες).
Έχοντας κάνει τον πλήρη καρδιολογικό έλεγχο ο ιατρός είναι σε θέση να πει εάν κάποιος αθλητής μπορεί να αθληθεί χωρίς περιορισμούς. Εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων (κατεχολαμινεργική κοιλιακή ταχυκαρδία, συγγενείς ανωμαλίες των στεφανιαίων και commotio cordis) όλες οι καρδιακές παθήσεις μπορούν να αποκλειστούν και ο αθλητής να συνεχίσει τις δραστηριότητές του. Η αρμονική συνεργασία ιατρών και αθλητικών συλλόγων μπορεί επομένως να εξασφαλίσει την ασφάλεια των αθλητών και να θέσει σωστές βάσεις για υγιή αθλητισμό.
