Gaming την εποχή του κορωνοϊού: Τι να προσέξεις
Καθισμένος μέσα στους …τέσσερις τοίχους του σπιτιού οι ώρες δεν περνούν εύκολα ειδικά αν είσαι εργένης και μένεις μόνος σου.
ΔΙΑΒΑΣΕ ΑΚΟΜΑ: Έτσι στη στήνουν και κλέβουν τους κωδικούς σου μέσω των social media
Έτσι πολλοί είναι εκείνοι που παίζουν με τις ώρες παιχνίδια, είτε στο play station, είτε στον υπολογιστή, είτε στο κινητό ή σε όποια άλλη κονσόλα. Η ώρα μπορεί να περνάει βέβαια, όμως το θέμα είναι να τελειώσεις υγιής από τη καραντίνα και να σου μείνει κανένα κουσούρι από το πολύ παιχνίδι.
Δες λοιπόν από τι κινδυνεύεις παίζοντας πολλές ώρες:
Να πάθεις VGA
Με εκατομμύρια gamers παγκοσμίως, που αθροιστικά ξοδεύουν δισεκατομμύρια ώρες μπροστά από μια οθόνη σε εβδομαδιαία βάση, τα video games θα λέγαμε ότι είναι αναμφισβήτητα η πιο δημοφιλής “ηλεκτρονική” διασκέδαση. Ωστόσο, αν ξοδεύουμε ένα σημαντικό μέρος της ημέρας μας στο gaming, ενδέχεται να έχουμε VGA. Με τον όρο VGA εννοούμε Video Game Addiction, δηλαδή εθισμό στα ηλεκτρονικά παιχνίδια. Όπως και σε εθισμούς κάθε είδους, έτσι και εδώ, κάποιος που είναι εθισμένος στα video games θέλει να παίζει πολλαπλές ώρες μέσα στη μέρα. Επίσης, ξυπνάει και κοιμάται έχοντας στο μυαλό του αποκλειστικά τις όποιες “αποστολές” κάποιου παιχνιδιού, και πάει λέγοντας. Παρότι ο εθισμός στα ηλεκτρονικά παιχνίδια δεν έχει αναγνωριστεί επίσημα ως ψυχική διαταραχή, ο “πάσχων” θεωρείται ότι παίζει παιχνίδια με τις ώρες και παθολογικά, έχει απότομες εναλλαγές στη διάθεσή του, απομονώνεται, και απέχει από εκδηλώσεις της πραγματικής ζωής.
Προβλήματα όρασης
Το πιο σύνηθες πρόβλημα που μπορεί να εμφανιστεί κατά το gaming, είναι η κόπωση των ματιών. Το να κοιτάμε την οθόνη για αρκετές ώρες συνεχόμενα, χωρίς διαλείμματα, επιβαρύνει την όραση. Στην ιατρική κοινότητα, το φαινόμενο αυτό αναφέρεται ως CVS (Computer Vision Syndrome). Το σύνδρομο αυτό περιγράφει οποιοδήποτε πρόβλημα όρασης σχετίζεται με την παρατεταμένη έκθεση σε υπολογιστές, κινητά, τηλεοράσεις, ή οποιουδήποτε άλλου είδους οθόνη. Αν πάσχουμε από CVS, θα αντιμετωπίσουμε συμπτώματα όπως κόπωση των ματιών, πόνο στα μάτια, δυσφορία, δάκρυα ή ξηροφθαλμία, θολή όραση, πονοκεφάλους, πόνο σε αυχένα και ώμους, και ούτω καθεξής. Οι πιο σημαντικοί παράγοντες που οδηγούν σε αυτά τα προβλήματα είναι ο ελλιπής φωτισμός, οι κακές γωνίες θέασης, ή ο συνδυασμός αυτών. Ο κανόνας λέει ότι θα πρέπει να κάνουμε ένα διάλειμμα 20 δευτερολέπτων, ανά κάθε 20 λεπτά που ξοδεύουμε μπροστά από οποιαδήποτε οθόνη. Στον χρόνο αυτόν, θα πρέπει να κοιτάμε σε απόσταση τουλάχιστον 20 πόδια μακριά μας – που μεταφράζεται σε 6 μέτρα.
Μπλε φως και διαταραχές ύπνου
Πέρα από τα προβλήματα όρασης, οι οθόνες των υπολογιστών και των τηλεοράσεων συμβάλλουν στη μείωση των επιπέδων μελατονίνης στον οργανισμό μας. Έχουμε αναφερθεί αναλυτικά σε παλαιότερο οδηγό για το πώς η εναλλαγή του φωτός και του σκότους επηρεάζει τους κιρκάδιους ρυθμούς στο ανθρώπινο σώμα. Εδώ θα πούμε συνοπτικά ότι η μελατονίνη είναι μια ορμόνη, υπεύθυνη για να μας κάνει να νυστάξουμε το βράδυ. Ο εγκέφαλός μας ρυθμίζει τα επίπεδα της ορμόνης, σύμφωνα με τα επίπεδα του φωτός στο περιβάλλον μας. Όσο πιο πολύ φως υπάρχει, τόσο λιγότερη μελατονίνη παράγουμε. Και όσο λιγότερη η μελατονίνη, τόσο μικρότερη είναι και η όρεξή μας να πάμε για ύπνο. Ωστόσο, τα επίπεδα της ορμόνης δεν επηρεάζονται με κάθε είδους φως. Το χρώμα του παίζει σημαντικό ρόλο, και φαίνεται πως υπεύθυνο για το κιρκάδιο ρολόι είναι κατά ένα μεγάλο ποσοστό το μπλε φως. Όλες οι σύγχρονες οθόνες εκπέμπουν φως στο φάσμα του μπλε, κάτι που επηρεάζει άμεσα τα επίπεδα των ορμονών στο σώμα μας. Έτσι, αν κοιτάμε για ώρα σε οποιαδήποτε οθόνη αργά τη νύχτα, η έκθεση στο μπλε φως “μπερδεύει” τον εγκέφαλό μας, με αποτέλεσμα να μην παράγει επαρκή μελατονίνη. Κατά συνέπεια, διαταράσσει τον κιρκάδιο ρυθμό του σώματος, οδηγώντας σε διαταραχές του ύπνου, αϋπνίες, και άλλα.
Ωστόσο, αυτό το πρόβλημα δεν σχετίζεται μόνο με τον εθισμό στα ηλεκτρονικά παιχνίδια, άσχετα αν είναι από τις άμεσες επιπτώσεις του gaming.
Οτιδήποτε κι αν κάνουμε μπροστά από μια οθόνη, είτε παίζουμε παιχνίδια, είτε βλέπουμε ταινίες, είτε πληκτρολογούμε κείμενα στο Word, η έκθεση στο μπλε φως αργά τη νύχτα θα προκαλέσει το πρόβλημα.
Έτσι λοιπόν, είναι απαραίτητο να μπλοκάρουμε το μπλε φως κατά τη διάρκεια των νυχτερινών ωρών. Στους υπολογιστές και τα κινητά υπάρχουν διάφορα προγράμματα που δημιουργήθηκαν γι’ αυτόν τον σκόπο. Για παράδειγμα, το f.lux ή το Iris είναι ιδανικά, και μπορούμε να τα κατεβάσουμε δωρεάν, παρότι το δεύτερο έχει και πληρωμένες εκδόσεις.
Όταν παίζουμε στις κονσόλες ή παρακολουθούμε τηλεόραση, μπορούμε να αποφύγουμε το μπλε φως φορώντας κατάλληλα γυαλιά μετά τη δύση του ηλίου.
Μυοσκελετικά προβλήματα
Το gaming για εκτεταμένες περιόδους έχει συνδεθεί με αυξημένες πιθανότητες για πόνο στη μέση, τενοντίτιδα, σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα, και άλλα μυοσκελετικά προβλήματα.
Για άλλη μια φορά όμως, αυτά τα προβλήματα μπορεί να εμφανιστούν αν είμαστε καθιστοί για ώρες σε μία καρέκλα οτιδήποτε κι αν κάνουμε, ειδικά αν η στάση του σώματός μας είναι λανθασμένη.
Σαφώς λοιπόν, αυτό δεν συμβαίνει μόνο κατά το gaming, αλλά και σε άλλες δραστηριότητες μπροστά στον υπολογιστή. Για παράδειγμα, το να δουλεύουμε συνεχόμενα στο γραφείο σε κακή στάση, χωρίς διαλείμματα για μικρές βόλτες μερικών λεπτών, θα έχει το ίδιο αποτέλεσμα.
Το καλύτερο που έχουμε να κάνουμε όταν παίζουμε παιχνίδια, ή για όλες τις καθιστικές δραστηριότητές μας, είναι να διορθώσουμε τη στάση μας.
“Νιντενοντίτιδα”
Παραπάνω αναφέραμε την τενοντίτιδα που σίγουρα σας είναι γνωστή, αλλά έχετε ακούσει ποτέ για την Νιντενοντίτιδα; Η πάθηση στα Αγγλικά ονομάζεται Nintendonitis και πρόκειται για κάποιου είδους διάστρεμμα που εμφανίζεται στους αντίχειρες όσων παίζουν παιχνίδια σε κονσόλες. Τα συμπτώματα αφορούν φουσκάλες, μούδιασμα, και πρήξιμο των αντίχειρων, λόγω της εκτεταμένης χρήσης του controller στις κονσόλες. Η πάθηση πήρε την ονομασία της από τις κονσόλες της Nintendo όταν πρωτοκυκλοφόρησαν στην αγορά. Σαφώς όμως αφορά το gaming σε όλες τις κονσόλες, δεν περιορίζεται μόνο στη Nintendo.
Καθιστικός τρόπος ζωής και παχυσαρκία
Με τη χρήση των VR headset, το gaming γίνεται όλο και πιο διαδραστικό, ενώ αρχίζει να σχετίζεται με τη φυσική άσκηση. Ωστόσο, απέχουμε ακόμα αρκετά χρόνια, πριν φτάσουμε στο σημείο να παίζουμε όλα μας τα παιχνίδια μέσω εικονικής πραγματικότητας, που θα μας επιτρέπει να κινούμαστε συνεχώς. Μέχρι τότε, ο εθισμός στα ηλεκτρονικά παιχνίδια συνεπάγεται άμεσα έναν καθιστικό τρόπο ζωής, και οι επιπτώσεις του gaming για την υγεία μπορεί να είναι αρκετά σοβαρές.
Το να καθόμαστε για ώρες χωρίς να κινούμαστε, αναπόφευκτα οδηγεί σε προβλήματα υγείας σχετικά με την παχυσαρκία. Ωστόσο, ας μην κρυβόμαστε πίσω απ’ το δάχτυλό μας. Δεν πρόκειται μόνο για την έλλειψη κίνησης, αλλά και για τη διατροφή μας κατά το gaming.
Εγκέφαλος
Μελέτες έχουν δείξει ότι το gaming μπορεί βελτιώσει διάφορες περιοχές του εγκεφάλου μας, όπως το κέντρο προσοχής, τον γνωστικό έλεγχο, την επίλυση προβλημάτων, τον προσανατολισμό στον χώρο, και άλλα. Από την άλλη όμως, οι επιπτώσεις του gaming είναι καθοριστικής σημασίας για τον εγκέφαλο. Σε έρευνες που διεξήχθησαν, αποδείχτηκε ότι τα παιχνίδια επηρέασαν αρνητικά τις περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με το αίσθημα ανταμοιβής, σε άτομα με εθισμό στα video games. Αυτά τα άτομα παρουσίασαν αυξημένη παρορμητικότητα και επίμονα σφάλματα, που αποδεικνύουν ανισορροπία στο σύστημα ανταμοιβής του εγκεφάλου.
Ωστόσο, αξίζει να αναφέρουμε ότι οι ερευνητές παρατήρησαν μεγάλες διαφορές στους εγκεφάλους των εθισμένων παικτών, σε σύγκριση με τους επαγγελματίες παίκτες. Με άλλα λόγια, κανένα από τα παραπάνω προβλήματα δεν εμφανίστηκε στους επαγγελματίες.
Άλλη μία από τις επιπτώσεις του gaming αφορά το βίαιο περιεχόμενο. Στην ίδια έρευνα υπάρχουν αναφορές σχετικά με την έκθεση σε σκηνές βίας από τα ηλεκτρονικά παιχνίδια. Πιο συγκεκριμένα, τέτοιες σκηνές πυροδοτούν διαδικασίες απευαισθητοποίηση, που επηρεάζουν περιοχές του εγκεφάλου που συνδέονται με τα συναισθήματα και την έλλειψη προσοχής.
