Να γιατί το «σύνδρομο διαμερίσματος» απειλεί όλους τους αθλητές – Μάθε πως θα προστατευτείς
Όσοι παρακολουθούν MotoGP θα είδαν ότι ο Fabio Quartararo έχασε τον αγώνα της Jerez εξαιτίας του «arm pump» δηλαδή του «συνδρόμου διαμερίσματος» στο δεξί χέρι του αθλητή. Όμως αυτό το σύνδρομο είναι κάτι που δεν εμφανίζεται μόνο στα χέρια, αλλά και στα πόδια και απειλεί κάθε αθλητή.
Η συγκεκριμένη πάθηση απειλεί αναβάτες moto cross, οδηγούς ταχύτητας μοτοσικλετών, κωπηλάτες, ποδηλάτες, δρομείς και άλλους αθλητές διαφόρων αθλημάτων.
ΔΙΑΒΑΣΕ ΑΚΟΜΑ: Σε πονάνε τα γόνατα από το τρέξιμο; Δες τι πρέπει να κάνεις
Το άρθρο που δημοσιεύουμε αναλύει τι είναι αυτή η πάθηση, πως μπορείς να προστατευτείς και πως θεραπεύεται:
Το σύνδρομο διαμερίσματος είναι μιά ιδιαίτερα επώδυνη κατάσταση που οφείλεται στην μεγάλη αύξηση της πίεσης μέσα στους μύες, η οποία μειώνει την αιματική ροή προς αυτούς και δεν επιτρέπει την παροχή οξυγόνου και θρεπτικών συστατικών προς τα μυϊκά και νευρικά κύτταρα της περιοχής, δημιουργώντας ισχαιμία.
Το σύνδρομο διαμερίσματος διακρίνεται σε οξύ και χρόνιο.
Το οξύ σύνδρομο αποτελεί επείγουσα κατάσταση που προκαλείται συνήθως από σοβαρό τραυματισμό. Χωρίς θεραπεία, μπορεί να οδηγήσει σε μόνιμη βλάβη.
Το χρόνιο σύνδρομο δεν αποτελεί επείγουσα κατάσταση και στην πλειονότητα των περιπτώσεων προκαλείται από έντονη άθληση.
Τα ανατομικά διαμερίσματα είναι ομάδες από μύες, νεύρα και αγγεία τα οποία περιβάλλονται από ανένδοτες και χωρίς ελαστικότητα μεμβράνες, τις περιτονίες. Ο σκοπός της περιτονίας είναι να συγκρατεί τους ιστούς στη θέση τους και δεν μπορεί να διαταθεί ιδιαίτερα. Άρα, το σύνδρομο διαμερίσματος εμφανίζεται όταν υπάρχει οίδημα και αιμορραγία μέσα σε ένα ανέλαστο διαμέρισμα. Έτσι περιορίζεται ο διαθέσιμος χώρος για τον όγκο των ιστών που περιλαμβάνονται στο συγκεκριμένο διαμέρισμα. Επειδή η περιτονία είναι ανένδοτη, αυξάνεται η ενδοδιαμερισματική πίεση και πιέζει τα αγγεία, τα μυϊκά και νευρικά κύτταρα. Χωρίς σταθερή παροχή οξυγόνου και θρεπτκών συστατικών τα κύτταρα πεθαίνουν και οι μύες καταστρέφονται.
Στο οξύ σύνδρομο διαμερίσματος αν δεν μειωθεί γρήγορα η ενδοδιαμερισματική πίεση προκαλείται κυτταρικός θάνατος και μόνιμη καταστροφή των μυών και των νεύρων. Συνεπώς νέκρωση των ιστών, μόνιμες μη αναστρέψιμες βλάβες και αναπηρία.
Αυτό δεν συμβαίνει στο χρόνιο σύνδρομο διαμερίσματος ή συμβαίνει σε μικρότερη ένταση προκαλώντας παροδική δυσλειτουργία. Στο χρόνιο σύνδρομο διαμερίσματος από κόπωση δεν περιγράφονται ανεπανόρθωτες βλάβες.
Είναι συχνότερο στο πρόσθιο διαμέρισμα της κνήμης. Παρουσιάζεται επίσης και στα υπόλοιπα διαμερίσματα της κνήμης, στους βραχίονες, τα χέρια, τα πόδια και τους γλουτούς.
Οξύ σύνδρομο διαμερίσματος
Καταστάσεις που μπορεί να οδηγήσουν σε οξύ σύνδρομο διαμερίσματος είναι:
– Σοβαροί τραυματισμοί όπως τροχαία ή πτώσεις από ύψος που περιλαμβάνουν βαρειές κακώσεις ή κατάγματα.
– Κακώσεις μαλακών ιστών με μεγάλο μωλωπισμό. Αυτού του είδους ο τραυματισμός μπορεί π.χ. να είναι αποτέλεσμα πτώσης, τροχαία, ή άμεση πλήξη κατά τη διάρκεια αθλητικών δραστηριοτήτων.
– Συνθλιπτικές κακώσεις.
– Αποκατάσταση της αιματικής ροής μετά από παρατεταμένη διακοπή. Η ροή του αίματος μπορεί να διακοπεί ακόμα και κατά τη διάρκεια του ύπνου. Φυσιολογικά, οι υγιείς άνθρωποι κινούνται μετά από την ανάπτυξη παροδικής ισχαιμίας κατά την διάρκεια του ύπνου, αλλά σε περιπτώσεις νευρολογικής νόσου ή μεγάλης κατανάλωσης αλκοόλ,
ναρκωτικών ουσιών ή σε περιπτώσεις περιφερικής πολυνευροπάθειας (σακχαροδιαβητικοί) μπορεί ακόμη να εκδηλωθεί και σύνδρομο διαμερίσματος.
– Αναβολικά στεροειδή φάρμακα.
– Σφιχτές περιδέσεις ή νάρθηκες. Στην υποψία ανάπτυξης συνδρόμου διαμερίσματος πρέπει να αφαιρούνται άμεσα.
– Πολύ κακοποιημένος μυς, όπως μετά από συνθλιπτικές κακώσεις.
Χρόνιο σύνδρομο διαμερίσματος
Ο πόνος και το οίδημα του χρόνιου συνδρόμου διαμερίσματος οφείλονται στην άθληση. Οι αθλητές που συμμετέχουν σε αθλήματα με επαναλαμβανόμενες κινήσεις όπως τρέξιμο, ποδηλασία, κολύμβηση βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο ανάπτυξης του συνδρόμου. Τα συμπτώματα εξαλείφονται σταματώντας την άσκηση και συνήθως δεν είναι ιδιαίτερα σοβαρά ή επικίνδυνα.
Το κλασικότερο σύμπτωμα είναι ο πόνος ειδικότερα κατά τη διάταση των μυών ο οποίος είναι δυσανάλογα ισχυρός για το είδος της κάκωσης. Τις περισσότερες φορές συνυπάρχει και οίδημα των μυών. Λιγότερο συχνά συμπτώματα είναι παραισθησία, ωχρότητα, παράλυση και αποσία σφίξεων. Οι παραισθησίες και η παράλυση εμφανίζονται αργά και δηλώνουν συνήθως μόνιμη βλάβη και καταστροφή των ιστών.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Οξύ σύνδρομο διαμερίσματος
Πρόκειται για επείγουσα κατάσταση. Ο ασθενής οφείλει να επισκεφθεί άμεσα το τμήμα επειγόντων περιστατικών νοσοκομείου. Ο ιατρός επί υποψίας οφείλει να μετρήσει την ενδοδιαμερισματική πίεση για να διαγνώσει το σύνδρομο. Χρήζει άμεσης χειρουργικής αντιμετώπισης. Ο ορθοπαιδικός ανοίγει τις περιτονίες που καλύπτουν το διαμέρισμα. Τις περισσότερες φορές το οίδημα δε επιτρέπει την άμεση σύγκλειση του δέρματος, το οποίο αφήνεται να κλείσει σε δεύτερο χρόνο με ή χωρίς την χρήση δερματικού μοσχεύματος.
Χρόνιο σύνδρομο διαμερίσματος
Για την διάγνωση του χρονίου συνδρόμου διαμερίσματος, ο ιατρός οφείλει να αποκλείσει όλες τις άλλες παθήσεις που μπορούν να μιμηθούν την προαναφερθείσα συμπτωματολογία, όπως τενοντίτιδες, κατάγματα εκ κοπώσεως της κνήμης, περιοστίτιδες, κ.α.
Για την επιβεβαίωση της ύπαρξης του συνδρόμου θα πρέπει να μετρηθεί η ενδοδιαμερισματική πίεση στο πόδι πριν και μετά την άσκηση. Εάν οι πιέσεις παραμένουν υψηλές μετά την άσκηση τότε επιβεβαιώνεται η διάγνωση του χρόνιου συνδρόμου διαμερίσματος.
Η φυσικοθεραπεία, τα ορθωτικά πέλματα (ένθετα για τα υποδήματα) και τα αντιφλεγμονώδη φάρμακα έχουν αμφίβολα αποτελέσματα στην ανακούφιση των συμπτωμάτων.
Συνήθως τα συμπτώματα υποχωρούν με την τροποποίηση των καθημερινών και αθλητικών δραστηριοτήτων του ασθενούς. Η προπόνηση με χαμηλής έντασης ασκήσεις αποτελεί πρώτη επιλογή. Επίσης, ορισμένες φορές τα συμπτώματα χειροτερεύουν κατά την άσκηση σε συγκεκριμένες «σκληρές» επιφάνειες όπως τσιμέντο, ταρτάν, και όχι σε τεχνητό τάπητα ή χλοοτάπητα και γι΄ αυτόν τον λόγο συστήνεται στον ασθενή η χρήση συγκεκριμένων αθλητικών εγκαταστάσεων. Συγχορήγηση μαγνησίου από το στόμα φαίνεται να βοηθά σε πολλές περιπτώσεις.
Επί αποτυχίας της συντηρητικής αντιμετώπισης, η χειρουργική επέμβαση αποτελεί την τελική επιλογή. Με τον ίδιο τρόπο που αντιμετωπίζεται το οξύ σύνδρομο διαμερίσματος, διανοίγεται η περιτονία ώστε να απελευθερωθεί ο χώρος για τους μύες. Οι συνθήκες του χειρουργείου διαφέρουν πολύ από αυτές της οξείας μορφής και το χειρουργικό τραύμα είναι μικρότερο, χωρίς να παρουσιάζει την ανάγκη για χρήση μοσχευμάτων.
Άρθρο του Πέτρου Κουνέλη, ορθοπεδικός χειρουργός
